EM in de Potstal

Door stro en mest in de potstal regelmatig te besproeien met Effectieve Micro-organismen (EM) wordt de mest gefermenteerd in plaats van gecomposteerd, waardoor er veel voordelige effecten optreden voor de dieren. Bovendien ontstaat er een nog betere kwaliteit vaste mest. Steeds meer schapenhouders gebruiken EM in de potstal, vooral gedurende de lammertijd, als er (tijdelijk) veel dieren op een klein oppervlak staan. De redenen voor hen om EM te gebruiken zijn divers. Het feit dat deze schapenhouders allemaal elk seizoen weer aan de slag gaan met EM is een goede aanwijzing dat het “wat doet”. Hieronder zal ik daarom samenvatten wat de verschillende ervaringen en observaties zijn. Natuurlijk geldt het meeste hiervan ook voor geiten en koeien die in een potstal systeem gehouden worden. Verderop staat de uitleg over de praktische toepassing, de kosten en de werking van EM in de potstal.

Het meest opvallende effect dat gemeld wordt is een verminderd stro verbruik. Er wordt substantieel minder en minder vaak gestrooid. Dit effect lijkt lang door te zetten in het warmer en droger wordende voorjaar. Een ander aspect is de strooilaag zelf. Er is geen sprake meer van ontwikkeling van “pollen” in de stal, en de bovenste laag van de mest blijft rul.

Daarnaast wordt door bijna iedereen een prettiger stalklimaat ervaren. Minder stank (ammoniak lucht) is daarvan de belangrijkste. Sommigen melden dat de klauwen “in ieder geval niet slechter worden” tijdens de winter. De dieren lijken elkaar niet te besmetten met hun klauwproblemen, hetgeen juist in de stalperiode vaak wel een risico vormt. Sommige schapenhouders ervaren dat hun lammeren gezonder ogen en menen minder last te hebben van longproblemen e.d.

Vliegen en andere insecten lijken minder tot last te zijn. Natuurlijk is er hierin ook altijd een groot verschil tussen het ene en het andere jaar, dus om dit toe te schrijven aan de EM is lastig.

De mest wordt “kort”, waardoor het makkelijker is met uitmesten (minder grote plakken) en de mestverspreider doet geweldig werk. De behandelde mest wordt zo goed verkleind op het veld, zodat achter de werkgang aan de mestplakkaten op het land verder verkleinen echt niet meer nodig is, hetgeen in het verleden wel vaak werd gedaan. Bovendien verdwijnt de uitgereden mest veel sneller in het gras en in de bodem. Dit komt door het voor-fermenteren van de mest in de stal, waardoor het sneller door bodem en planten kan worden omgezet en opgenomen. Het lijkt, na het uitmesten, niet nodig de mest nog te laten composteren op de mesthoop. De mest kan vanuit de stal dus direct worden uitgereden. Anderen maakten wel een mesthoop, voegden daar nog extra EM aan toe en dekten hem vervolgens af, om de fermentatie nog een tijdje door te laten gaan. De ervaring is dat ziektekiemen, wormeieren en onkruidzaden het zure milieu tijdens de fermentatie niet overleven.

Praktische tips

Voor het beste resultaat moet er minstens één keer per week EM gesproeid worden. Vóór het opstrooien wordt er dan EM, verdund met water, met de rugspuit of gieter, op de mest gesprenkeld. De rugspuit verdeelt beter, maar met de gieter wordt er tijd gewonnen, zo leert de ervaring. Met de gieter wordt dan meer EM en meer water gebruikt, maar dit wordt niet als storend ervaren.

Toepassing en oplossing maken:
Toepassing en oplossing maken:
0.25 – 0.5 liter EM-A (Microferm) verdunnen met 10-15 liter water
1 x per week (of vaker), vlak voor het opstrooien vernevelen met rugspuit of gieter
Van de oplossing ±10 liter per 50-70 m² verdelen.
Op een stal van 200 m² dus ±40 liter per week over de hele stal verdelen (met daarin dus ±1 liter Microferm).
Het voelt in het begin een beetje vreemd om de mest met deze behandeling nat te maken, maar al gauw is het resultaat een drogere potstal. Goed verdelen en regelmatig toedienen is het belangrijkste. Als je vaker toepast, kun je met minder liters toe, of de verdunning verlagen naar bijvoorbeeld 1 op 50 liter water. Vaak toepassen is met EM in de regel beter dan een grotere hoeveelheid in één keer.


Klik hier voor de folder over Fermenteren van de Potstal

De kosten

De meeste schapenhouders vinden de kosten van de EM, 50-100 euro per seizoen, erg meevallen. De meesten gebruiken 1 à 2 jerrycans van 20 liter per seizoen. De tijdsinvestering van de toepassing is een belangrijkere overweging. Zoals aangegeven kan het gebruik van de gieter tijd besparen. Dat daarbij wat meer EM wordt gebruikt neemt men dan op de koop toe.

Verschillende schapenhouders melden dat ze tijdens het sproeien bewust ook de dieren meenemen (nat maken). Ze zien dit als gezondheid bevorderend. Eén schapenhouder heeft zelfs een sprinklerinstallatie gebouwd in de stal om de behandeling met nog meer gemak uit te kunnen voeren. Dat daarbij ook de dieren worden besproeid ziet hij als positief.

Alle ingrediënten voor de potstal behandeling zijn bij Provinos verkrijgbaar. Bestellen? Klik hier.